Donderdag 22 juni hebben we de hele dag om Rome als toerist te bezoeken. We zien dat we al vanaf 7 uur in de Sint Pieter terecht kunnen, dus indachtig de gigantische rij wachtenden gistermorgen gaan we voor 8 uur de deur uit, om de hoek een ontbijt eten (duur, tegenover Termini, glaasje spremuta d’arancia € 6!), de metro naar Ottaviano en nog een stukje lopen naar het Vaticaan. Door de beveiliging analoog aan die op een vliegveld, en om 8.45 uur staan we zonder te wachten binnen. Prachtig, Chris was hier al eens, maar ik kijk mijn ogen uit. Dan zeggen ze dat Bill Gates de rijkste man ter wereld is, maar zo te zien in al die kerken is de paus dat. We kunnen onverwachts toch in de crypte waar Petrus ligt, helaas geen toestemming om daar te filmen. Erg indrukwekkend. Als we na ruim een uur buiten komen is de rij wachtenden al behoorlijk lang.
We gaan met de metro terug naar Flaminio en lopen naar het Piazza del Popolo met de Santa Maria del Popolo. Helaas is een deel ingepakt in steigers, en staar er een gigantisch podium i.v.m. een muziekweekend. Via Termini pakken we de andere metrolijn naar Colosseo, om het Colosseum, de boog van Constantijn en de Foro Romano met de boog van Titus te bekijken. Bij het zien van het Colosseum worden de beelden uit de Gladiator weer levend. We lopen van hieruit naar de Piazza San Giovanni in Laterano, waar we eerst de Scala Santa bezoeken. Dit zou de trap uit het huis van Pontius Pilatus zijn, Jesus zou hierover gelopen hebben. Gelovigen klimmen de 28 treden op hun knieën naar boven naar het Sancta Sanctorum. Streng verboden foto’s en films te maken, logisch in dit heiligdom, zeer indrukwekkend. Aan de overkant bezoeken we het oude pauselijke complex San Giovanni in Laterano, ook al om je ogen uit te kijken. Dan lopen we de driehoek af naar de basiliek Santa Maria Maggiore, anders, ook heel mooi. We doen al deze hoogtepunten als “Amerikaanse toeristen”, van buiten bekijken, foto maken en weer verder, zodat we kunnen zeggen dat we er ook zijn geweest. Ik wil graag deze dag redelijk veel zien, maar moet eigenlijk met Janny een aantal dagen hierheen om de beroemdste gebouwen uitgebreid te bekijken, net als enkele musea. Rome heeft simpelweg veel te veel te bieden om alles in een week te kunnen bezoeken.
Eind van de middag gaan we met de metro naar Piazza di Spagna, met de Spaanse trappen, en lopen naar het Centro Storico om daar een leuk terras te vinden voor ons avondeten. Dat lukt daar altijd. Vroeg naar bed, vrijdag staan we om 5.30 uur op, om 6 uur lopen we naar Termini waar om 6.35 uur de trein rechtstreeks naar vliegveld Fiumicino (Leonardo da Vinci Aeroporto) rijdt. Om 10.05 uur vertrek, om 12.45 uur op Schiphol. Loopt allemaal vlot, ook de rugzak is snel van de transportband (overigens goedkoper laten sealen dan op Schiphol). Op het station is de tegenslag dat er 2 weken lang geen intercity’s naar Nijmegen rijden i.v.m. werkzaamheden, overstappen in Utrecht dus. Ik besluit echter met Chris mee te gaan naar Den Bosch en daar over te stappen op de stoptrein naar Nijmegen. Chris stapt in Oss uit, ik op Nijmegen centraal waar ik de bus naar huis pak. Om 16 uur thuis, gauw douchen en omkleden, om 16.45 uur fiets ik naar het centrum waar ik Janny weer zie, naar een terrasje voor een biertje met bitterballen. Heerlijk om haar weer tegen me aan te drukken, een mooiere afsluiting kan gewoonweg niet.
Over deze camino:
De eerste dagen bekroop me al het gevoel, waarom ben ik hieraan begonnen? Nou heb ik dat wel vaker de eerste week, ook doordat het lichaam op verschillende plekken protesteert tegen de pijniging van benen en rug met rugzak, maar nu zat het meer tussen de oren. Ik kon het maar niet omzetten, miste Janny en thuis, stoorde me in Zwitserland aan de soms ronduit belabberde routebeschrijving in de gids en dito slechte bepijling, maar de schoonheid van het traject maakte gelukkig veel goed. Bovendien duurde het lang voordat het klimmen me wat beter afging en ik voldoende lucht kreeg om minder adempauzes nodig te hebben. Andere camino’s had ik ’s avonds al weer zin in de route van de volgende dag, nu dacht in ’s ochtends vaak alleen maar, “ik ben blij als we de afstand van vandaag weer gehad hebben en we kunnen genieten van de rust op ons onderkomen”. Na een week kwam Chris met de uiting dat hij hetzelfde gevoel had, ik was hier bewust niet over begonnen. Net of we een beetje caminomoe geworden waren. Al snel waren we erachter dat het “primitieve” van de echte pelgrimsherberg ons niet langer kon bekoren. Nou zijn die echte pelgrimsherbergen sowieso veel minder aanwezig dan in Spanje, dus de keuze om via de lijst van overnachtingsadressen of via booking.com iets te boeken was snel gemaakt, zeker toen bleek dat dit marginaal duurder was en er veel meer luxe tegenover stond. Toen Chris hielspoorklachten kreeg en we het over inkorten van de totale tocht hadden was ik dan ook niet teleurgesteld, integendeel. Beiden waren we er al snel achter dat ruim 7 weken erg lang was, dat hadden we verkeerd ingeschat.
Bij mij speelde ook de teleurstelling mee dat al in de eerste dagen mijn camcorder niet goed bleek te functioneren; foto’s vaak overbelicht, en in de filmopnamen groenzweem en slechte weergave van de echte kleuren. Dat werd steeds erger naarmate de reis vorderde. Eenmaal thuis bleek de sensor defect te zijn gegaan, reparatie is zinloos vanwege de hoge kosten. Ook mijn Samsung telefoon maakte meestal onscherpe foto’s, maar dat gebrek kende ik al.
De route in Italië door het Aostadal was mooi, maar het overslaan van de Povlakte en een aantal klimetappes door rechtstreeks naar Lucca te reizen was ons welkom. Ook de rest van het traject bleef de beschrijving in de gids vaak beroerd, enerzijds omdat op veel plekken de route was aangepast, anderzijds omdat te vaak onduidelijk was beschreven op welk punt een afslag moest komen; na 100 meter of na meer dan 1 km? Zet dat er dan bij in die gids. Gelukkig was de route in dit stuk Italië veel beter met pijlen aangegeven, maar soms ontstond toch twijfel.
Chris en ik hebben er onderweg veel over gepraat, waarschijnlijk was dit onze laatste camino, zeker van een paar weken lang. Ik hou het er maar op dat ik teveel het goede leven gewend ben en dat moeilijk kan missen. Misschien dat ik met Janny nog eens een korte camino ga doen, we zullen zien.
De Italianen:
SPQR: volgens de Romeinen betekent dit Senatvs Popvlvsque Romanvs (de Senaat en het Volk van Rome, zie de volledige tekst op de boog van Titus). Volgens Asterix en Obelix betekent het Sono Pazzi Questi Romani. En inderdaad, soms zijn ze hartstikke gek. In een paar verslagen heb ik al geschreven hoe hachelijk het is om als pelgrim langs een drukke weg te moeten wandelen waar er nauwelijks een berm is ter bescherming. Maximum snelheden doen ze niet aan. We staan als voetganger samen met 2 auto’s voor een spoorwegovergang te wachten, de bel is gegaan en het rode knipperlicht is aan, aan onze kant zijn de halve bomen al aan het dalen. Komen er 2 auto’s achterop, die via de tegenliggerweghelft onder de inmiddels daar ook dalende bomen door duiken om nog snel het spoor over te gaan. Op twee stations meegemaakt, ook op Termini in Rome: we staan op een perron te wachten, springen een paar Italianen zo het perron af op het spoor om over te steken naar een ander perron. Bij een zebra oversteken vergt enige moed: niet wachten, dan stopt er niemand, maar gewoon beginnen met oversteken, dan stoppen ze wel (hopelijk). Van de andere kant; soms stoppen ze spontaan als ze zien dat je wil oversteken, ook al is er geen zebra, zeker als je met rugzak loopt doen ze dat.
Rotzooi wordt overal weggekieperd, in de volle natuur troffen we bankstellen, luie stoelen, koelkasten, magnetrons, een afgedankte (gestolen?) scooter etc. aan. Om niet te spreken van het standaard afval dat een automobilist maar als storend ervaart in zijn auto en daarom door het open raam naar buiten flikkert. En dan lezen we als pelgrim een briefje, aan ons gericht, of we ons afval willen meenemen zodat er geen zwerfafval ontstaat!?! Ook in de steden is het meer gewoonte dan uitzondering om rotzooi op straat te gooien dan in een vuilnisbak, overigens puilen die vaak uit en wordt het ernaast gegooid, zoals je t.z.t. op mijn nog samen te stellen film kunt gaan zien.
Foto’s Rome:
Ter afsluiting nog een reeks foto’s van onze sightseeing tour door Rome. We zijn veel ervaringen rijker, en dat is in een mensenleven veel waard, mij wel tenminste.
