Camino Primitivo Etappeschema

Zondag 14 augustus 2016

Jacques Buurman en ik vliegen met Iberia/Vueling om 12.15 uur vanaf Schiphol naar Madrid, aankomst om 14.40 uur, een kwartier eerder dan gepland. Dat komt goed uit, want om 15.45 uur gaat onze volgende vlucht naar Asturias, we hebben nu meer tijd om over te stappen, ruim voldoende blijkt. Om 16.55 uur landen we op Asturias en een kwartier later staan we buiten op de bus te wachten, die elk heel uur naar het busstation van Oviedo rijdt.

Bij vliegveld Asturias wachten op de bus

Bij vliegveld Asturias wachten op de bus

Bij vliegveld Asturias wachten op de bus

Bij vliegveld Asturias wachten op de bus

Met de bus van 18.00 uur zijn we drie kwartier later in Oviedo, dan nog een kwartier lopen naar hotel Alteza in de Calle Uria. Inchecken en dan naar het centrum met de kathedraal.

kathedraal Oviedo

Nog ergens wat eten en drinken,

in Oviedo centrum

in Oviedo centrum

rond 22 uur naar bed om morgen bijtijds met de 1e etappe te kunnen beginnen.

Wij hebben de Camino Primitivo in de volgende etappes gelopen:

Van Naar KM
Dag 1 Oviedo Grado   25
Dag 2 Grado Salas   23
Dag 3 Salas Tineo   20
Dag 4 Tineo Pola de Allande   27
Dag 5 Pola de Allande Berducedo   18
Dag 6 Berducedo Castro   25
Dag 7 Castro Fonsagrada   20
Dag 8 Fonsagrada Cádavo-Baleira   24
Dag 9 Cádavo-Baleira Lugo   30
Dag 10 Lugo Ponte Ferreira   27
Dag 11 Ponte Ferreira Boente   26
Dag 12 Boente Pedrouzo/Lavacolla   38
Dag 13 Lavacolla Santiago de Compostela   12
Totaal     315

Je kunt op elke dag klikken om rechtstreeks naar het verslag van die etappe te gaan. Op de routekaart ziet deze camino er als volgt uit:

Camino Primitivo en Camino Fisterra op de kaart

Camino Primitivo en Camino Fisterra op de kaart

Camino Primitivo, dag 1: Oviedo – Grado 25 km

Maandag 15 augustus 2016

Eerst maar even de routekaart voor vandaag, het stippellijntje aan het begin is de omweg naar Ules via twee middeleeuwse kerkjes:

routekaart dag 1

routekaart dag 1

Geklommen wordt er vandaag ook, meteen in het begin al het alternatief via Ules:

vandaag de eerste klimmeters

vandaag de eerste klimmeters

Om 6.30 uur staan we op, we hebben besloten Oviedo te verlaten via de alternatieve route omhoog langs 2 middeleeuwse kerkjes. Ons hotel ligt op die route, en richting station vinden we een prima ontbijtbar. Het heeft vannacht geonweerd, nu is het nog donker maar droog. Iets om rekening mee te houden, hier wordt het pas rond 7.15 – 7.30 uur licht, dus het heeft geen zin eerder op pad te gaan.

Na het ontbijt direct links van het station een flink aantal trappen omhoog, er is ook een roltrap maar die doet het niet. Vast een signaal, je wil je conditie verbeteren, dan zul je klimmen ook. Daarna blijft het gestaag omhoog gaan. Oviedo ligt op 200 m hoogte, en het alternatief via de kerkjes klimt ruim 200 meter. Een mooie route met terugblikken op de stad.

Oviedo uit

Oviedo uit

Dan komen we bij de eerste kerk, de Santa María del Naranco uit de 9e eeuw.

Santa María del Naranco boven Oviedo

Santa María del Naranco boven Oviedo

Deze kerk was oorspronkelijk bedoeld als uitzichtspunt van een paleis, maar is na de bouw als kerk gebruikt. Helaas gaan beide kerken vandaag pas om 9.30 uur open. Een klein stukje verder omhoog komen we bij de kerk San Miguel de Lillo, eveneens uit de 9e eeuw.

San Miguel de Lillo boven Oviedo

San Miguel de Lillo boven Oviedo

Deze kerk is in de 12e of 13e eeuw door een aardverschuiving zodanig verwoest, dat wat er nu staat nog slechts 1/3e gedeelte is. Beide kerken behoren tot het UNESCO cultuurerfgoed.

San Miguel de Lillo boven Oviedo

San Miguel de Lillo boven Oviedo

Vanaf de laatste kerk is het even zoeken welk pad we moeten hebben, we vinden een nauwelijks herkenbaar stenig pad langs een beekje omhoog, dat moet goed zijn. De route verder is afwisselend, soms asfalt, soms onverhard, met enkele mooie stukken, en continu omhoog en omlaag, soms erg pittig omhoog.
In Escamplero, na 12 km, drinken we wel iets, maar verzuimen wat te eten te kopen. Stom. Dat breekt ons later op, want tot Grado, 13 km verder, valt niets te halen. Of het is er niet, of het is dicht. Maandag hè! Even wennen weer aan camino lopen in Spanje.
In Valsera staat wel een mooi kapelletje, dat we gebruiken om even te rusten.

kapel in Valsera

kapel in Valsera

kapel in Valsera

kapel in Valsera

Het wordt warm, het laatste stuk naar Grado gaat over een bloedhete veldweg, 37° staat later aangegeven. In Grado worden we geconfronteerd met HET grote minpunt van deze camino in augustus: de herberg is al volledig vol. Er zijn veel Spanjaarden onderweg, zij bellen en reserveren herbergen en hostals waar dat kan, en omdat het niet kan bij de gemeentelijke herbergen begint hier ’s morgens de ratrace voor een bed. Zo vroeg opstaan dat ze minimaal een uur in het donker lopen. Jacques en ik hebben geen zin hieraan mee te doen.

Wij lopen het centrum door, omdat in onze gids gesproken wordt over een particuliere herberg Hospedaje Narcea. We hebben geluk, krijgen de laatste 2-persoons kamer voor
€ 30 met gedeelde badkamer in een appartementengebouw aan de overkant. Wel op de 4e verdieping, alle trappen op. Jacques zit helemaal stuk, te weinig gegeten en gedronken vandaag. Na een colaatje gaat het iets beter, maar eenmaal op de kamer rusten we lang uit. Ik ga alvast douchen en daarna naar de bar, Janny bellen, biertje drinken en een grote fles water, en wachten tot Jacques zich meldt. We maken nog een rondje door het stadje.
’s Avonds genieten we samen met een ouder Duits echtpaar, Sigi (Siegfried) en Sylvia van een prima pelgrimsmenu: vissoep met grote garnalen, pollo of merluza met patat en een salade, een helado na, voor € 10 inclusief wijn en brood. Duidelijk dat we de dag afsluiten om 21 uur, de moeheid velt ons.

NAAR DE VOLGENDE DAG                         TERUG NAAR ETAPPESCHEMA

Camino Primitivo, dag 2: Grado – Salas 23 km

Dinsdag 16 augustus 2016

Vandaag wandelen we 23 km van Grado naar Salas:

routekaart dag 2

routekaart dag 2

Vandaag weer de nodige klimkilometers, het eerste stukje vanaf Grado naar San Juan de Villapañada staat op het hoogteprofiel van gisteren, de rest zie je hieronder:

hoogteprofiel dag 2

hoogteprofiel dag 2

Om 7 uur zitten we als eersten in de bar voor het ontbijt, 20 minuten later gaan we op pad. Het wordt net licht, het is bewolkt en een beetje mistig, de temperatuur is prima om te wandelen. De route is niet echt spectaculair, we overwinnen eerst geleidelijk aan een hoogteverschil van 300 meter, en dalen dan weer af naar Doriga. De bar daar is dicht, er staat wel een automaat waaruit we een blikje cola en een twix halen en deze nuttigen in het voorportaal van de kerk ertegenover.

In Cornellana slaan we niet linksaf voor de directe route naar klooster San Salvador, maar lopen rechtdoor naar het centrum. Op het terras van een bar bij een tankstation kunnen we lekker koffie drinken en een bocadillo eten. Als we later verder lopen, zien we dat wat verderop in het centrum de mogelijkheden voor een bar aantrekkelijker zijn, er is ook een supermarkt. Als je alles van te voren weet … In het centrum linksaf, en zo komen we ook bij het klooster, waar ze net druk bezig zijn een of andere kermistoestand op te bouwen. Zal niet rustig zijn in de kloosterherberg vannacht, Sigi en Sylvia wilden hier gaan slapen.

In Cornellana, klooster San Salvador, 12e eeuw

In Cornellana, klooster San Salvador, 12e eeuw

detail klooster San Salvador

detail klooster San Salvador

We gaan verder naar Salas, dat betekent weer 250 meter omhoog. Daar mogen we 11 km over doen, dus het gemiddelde stijgingspercentage valt mee. Het klimmen gaat me trouwens boven verwachting goed af, ik had verwacht meer adempauzes nodig te hebben. Het is nog steeds bewolkt, enigszins benauwd, maar prima wandelen zonder de hitte van de middagzon, ook door mooie schaduwrijke natuur.

Op weg naar Salas

Op weg naar Salas

Om 13.45 uur zijn we in Salas, hotel Soto is al completo. We komen langs de Oficina de Turismo, die in de hal van luxe hotel Castillo de Valdes zit. De dame daar weet echter niets, niet waar nog vrije hotelkamers zijn, zelfs niet hoe duur de kamers zijn in het hotel waar haar bureau staat. Iets verder zit particuliere herberg de Miguel, nog dicht, er staan/zitten ongeveer 10 pelgrims te wachten. We besluiten eerst maar een koffie te gaan drinken op een terras vlakbij.

koffie in Salas

koffie in Salas

Na een kwartier gaat de deur open, als we aan de beurt zijn bij het bureau boven kunnen we nog net een bed krijgen op zolder, voor een € 10. De pelgrims in Roncesvalles die durven te klagen zouden eens moeten weten wat ze hier voor dat geld krijgen.

Bed op zolder van Albergue de Miguel, Salas

Bed op zolder van Albergue de Miguel, Salas

Nu we zeker zijn van een slaapplek zetten we eerst de rugzak weg, en worstelen we ons diep gebukt weer door het lage zolderdeurtje de steile trap af, op weg naar een biertje en een schaaltje groene olijven. Terug in de herberg alle was in de wasmachine, samen met die van 2 Fransen, voor € 3,50. Douchen, een beetje Bioforce smeren, maar de schade valt mee. Afwisselend rusten, was uit de machine in de droger, rusten, uit de droger.

in Salas

in Salas

Als we weer ergens in het centrum buiten zitten met een drankje komen Sigi en Sylvia langs, op zoek naar een slaapplek. We sturen ze naar het hotel met de OdT, later blijken ze daar een kamer te hebben genomen voor € 70. ’s Avonds gaan we met hen daar eten, blijkt een zeer goede keus: toastje vooraf, lekkere pasta, cordon blue, lekkere postre, en dat voor de normale pelgrimsmenuprijs. Sigi en Sylvia hebben elkaar leren kennen op de camino; een keer werd Sigi onwel, en Sylvia was met haar verpleegkundige kennis zijn reddende engel. Sindsdien zijn ze bij elkaar, zij heeft zijn leven gered herhaalt hij steeds. Ze zijn wel aardig, maar vooral Sigi wil erg graag veel meedelen over zijn gelopen camino’s. We laten het maar gaan. Sylvia laat weten meegewerkt te hebben aan de Outdoorgids, de foto’s waarbij ss staat zijn door haar gemaakt. Ik zou mijn naam anders afkorten, zeker als Duitse, maar goed.
Het slapen is minder, veel leven in de herberg, op 2 WC’s is geen papier, en geen hospitalero te vinden. Later blijkt er een 3e WC te zijn, daar is gelukkig nog wel papier. Jacques ziet aan zijn voeteneind een grote bos klimtouw liggen, lag er vanmiddag nog niet (zie de foto), en hij denkt dat die erneer gelegd is als reddingsmiddel bij brand voor een vlucht via het dakraampje. De volgende ochtend laat hij weten slecht geslapen te hebben i.v.m. deze onveilige situatie.

NAAR DE VOLGENDE DAG                         TERUG NAAR ETAPPESCHEMA

Camino Primitivo, dag 3: Salas – Tineo 20 km

Woensdag 17 augustus 2016

Zo, vandaag gaan we serieus klimmen. De route naar Tineo loopt eerst naar Bodenaya:

eerst van Salas naar Bodenaya

eerst van Salas naar Bodenaya

Na het ontbijt om 7 uur in een dichtbij gelegen bar maken we ons op voor een hoogteverschil van ruim 400 meter vanuit Salas:

400 m omhoog van Salas naar Porciles

400 m omhoog van Salas naar Porciles

Door een mooi dal klimmen we in 5 km van 240 m naar Porciles op 655 m. Dan nog een klein stukje geaccidenteerd terrein naar Bodenaya waar we een welverdiende pauze inlassen.

pauze in Bodenaya

pauze in Bodenaya

Tijdens het wandelen bespreken we onze onvrede met de situatie, teveel pelgrims onderweg en daardoor vaak een probleem bij het vinden van een bed. We besluiten onze tactiek te veranderen, en te gaan bellen om een bed te reserveren. Aldoende bel ik onderweg in mijn beste Spaans met Hotel/Albergue Palacio de Merás in Tineo, waar ik voor € 10 p.p. twee bedden reserveer. Er wordt me nog iets verteld over habitaciones, maar dat kan ik zo snel niet volgen, zien we daar wel. We hebben in ieder geval een bed, en dat loopt toch een stuk relaxter. Het reserveren wordt ook aangemoedigd door plakkaten onderweg waarop albergues e.d. aangeprezen worden.

Vanaf Bodenaya vervolgen we de mooie route via La Espina naar Tineo deels over asfalt, deels over onverharde paden door de afwisselende natuur.

van Bodenaya naar Tineo

van Bodenaya naar Tineo

Geaccidenteerd terrein, maar geen al te lange hoogteverschillen:

van Bodenaya naar Tineo

van Bodenaya naar Tineo

onderweg naar Tineo

onderweg naar Tineo

Mooi op tijd komen we in het centrum van Tineo, naast het terrein voor de kerk ligt 4* Hotel Palacio de Merás, dat in het souterrain een mooie herberg voor pelgrims runt. Bij het bureau vraag ik nog eens naar de habitaciones, voor € 5 p.p meer krijgen we een 2-p kamer met eigen wastafel, en een met de kamer ernaast gedeelde douche. Doen we.

luxe hotel met dito herberg Palacio de Merás in Tineo

luxe hotel met dito herberg Palacio de Merás in Tineo

De gedeelde douche blijkt deels doorzichtige glazen deuren te hebben, en om eventuele dames op de kamer naast ons niet aan het schrikken te maken (of op het spek te binden) besluiten we de douches in de pelgrimsruimten te gebruiken. In het hotelrestaurant gaan we eerst een pelgrimsmenu eten. Deels noodgedwongen, het blijkt in Spanje vaak lastig om ’s middags of ’s avonds slechts één gang te bestellen. Enkel een bord pasta eten lukt niet, alleen een compleet menu. Het kost dan wel niet veel, maar om nou veel te laten staan en weg te gooien? Maar nu lusten we wel wat, dus hup, het menu. ’s Avonds om 20.30 uur weer een menu, dat is toch iets teveel van het goede.
Op het plein naast een hotel staat trouwens een muziektent, ’s avonds speelt daar een bandje. Ben benieuwd hoe goed de dreun doordringt in ons souterrain, het is trouwens wel gezellig in het centrum, er wordt gedronken en gedanst door alle leeftijden.
Na het avondeten lopen we nog een stukje om te kijken hoe we morgenochtend op de route komen, maar niet lang. De harde wind maakt het fris, en het miezert af en toe. We zien nog een bijzonder flatgebouw dat aan de zijkant behangen lijkt met golfplaten.

flat met golfplaten

flat met golfplaten

Om 22 uur liggen we op bed. Rond 1 uur word ik wakker, maar na het toiletbezoek lig ik naar de muziekdreun te luisteren, en mijn benen zijn “onrustig”. Met een Ibuprofen en oordoppen pak ik de slaap weer op, tot 6 uur.

NAAR DE VOLGENDE DAG                         TERUG NAAR ETAPPESCHEMA

Camino Primitivo, dag 4: Tineo – Pola de Allande 27 km

Donderdag 18 augustus 2016

Als ontbijt pan tostada en een té manzanilla (kamille), valt me toch beter op de maag dan die zwarte koffie ’s morgens. Het wordt net licht als we op pad gaan naar Campiello, half bewolkt, koel, prima temperatuur om omhoog te wandelen. En omhoog gaan we nog een stukje, van Tineo op 670 m tot ongeveer 920 m:

omhoog vanaf Tineo

omhoog vanaf Tineo

Een prachtige route met uitzichten.

2 km buiten Tineo

2 km buiten Tineo

3 km na Tineo

3 km na Tineo

4 km na Tineo

4 km na Tineo

Dan weer dalen tot Campiello op 600 m.

na de top op 922 m afdalen naar Campiello

na de top op 922 m afdalen naar Campiello

Hier houden we een rust, we hebben er al 13 km opzitten. Twee herbergen vlak bij elkaar, al veel pelgrims hier zo vroeg op de morgen, die toch willen blijven. Na de cola en bocadillo lopen we verder naar Borres, 3 km verderop. Daarvandaan komen ons pelgrims tegemoet lopen. Wij vragen waarom: in Borres is slechts één kleine herberg met 16 bedden, die is volledig vol. Na Borres is er 25 km niets. Deze pelgrims willen morgen de “hoge” route nemen (top op 1.228 m) en kiezen er daarom voor in Campiello te slapen, doen ze morgen 28 km.
Dit probleem in Borres is de reden, dat wij hebben besloten de “lage” route te nemen (top op 1.146 m). Vandaag lopen we dan 27 km tot Pola de Allande, morgen slechts 18 km tot Berducedo. Tijdens de rust in Campiello gebeld met enkele hostals, bij de laatste reserveer ik een 2-p kamer met eigen badkamer voor € 50, hotel Nueva Allandesa in het centrum van Pola de Allande.

van Borres naar Pola de Allande via de "lage" variant

van Borres naar Pola de Allande via de “lage” variant

van Borres naar Pola de Allande via de "lage" variant

van Borres naar Pola de Allande via de “lage” variant

Na Borres klimmen we weer 100 m, dan komt de splitsing tussen de hoge traditionele route en de lagere nieuwe variant.

splitsing tussen hoge en lage route

splitsing tussen hoge en lage route

We vervolgen onze weg via La Mortera naar de Alto de Porciles op 770 m, goed voor een pauze.

op weg naar La Mortera

op weg naar La Mortera

In de buurt van Porciles stuiten we nog op een oud kapelletje.

kapel bij Porciles

kapel bij Porciles

Vandaag is een erg mooie route, volop natuur, bergachtig.

tussen Porciles en Pola de Allande

tussen Porciles en Pola de Allande

Om 15.30 uur zijn we bij het hotel in het centrum, mooie kamer en dito badkamer. En een fijne bar beneden, eerst twee biertjes, vandaag waren de 27 km pittig, dus we hebben het verdiend. Daarna het vaste ritueel: douchen, kleren wassen, dutje doen.

Om 19 uur gaan we ergens koffie drinken en flessen water kopen. Daarin ben ik zeer stellig, ik vul mijn camelbag alleen met flessenwater, nooit uit de kraan (in Spanje dan). Het water schijnt best goed te zijn, maar bevat veel chloor, en niet elk maag-/darmstelsel reageert daar even goed op.
Om 20 uur melden we ons in het hotelrestaurant voor het menu. De eigenaar probeert ons een uitgebreider menu voor € 15 aan te praten, onze gids waarschuwde al voor deze praktijk. Het extra menu biedt meer vlees (cerdo, ternera), maar we laten weten liever vis te eten, of hooguit pollo als vlees. Het is erg druk in de eetzaal dus het eten zal best goed zijn. Uiteindelijk verwent de eigenaar ons met een soort groentenomelet, daarna aardappeltortilla, zwaardvis, en een soort cake als toetje. met nog wat kleins tussendoor. Onduidelijk of we hiervoor nu € 15 of € 10 moeten betalen, we zullen zien morgenochtend als we de kamer betalen (dan blijkt het toch € 10 te zijn, geen geld).

Om 22 uur gaan we naar bed. Voor morgenochtend wordt regen verwacht, jammer juist nu met die bergetappe, maar wat doe je eraan?

NAAR DE VOLGENDE DAG                         TERUG NAAR ETAPPESCHEMA

Camino Primitivo, dag 5: Pola de Allande – Berducedo 18 km

Vrijdag 19 augustus 2016

Om 7 uur op, in de bar beneden een goed ontbijt. Terwijl we ontbijten begint het te regenen. Eerst een bui, daarna motregen. Met de poncho aan gaan we om 8 uur op pad. De eerste 3 km naar Peñaseita gaan redelijk omhoog, afwisselend veldweg en asfalt.

van Pola de Allande naar Berducedo

van Pola de Allande naar Berducedo

van Pola de Allande naar Berducedo

van Pola de Allande naar Berducedo

Na Peñaseita is het klimmen tot La Reigada goed te doen, daarna zijn sommige stukken behoorlijk steil en stenig. Zeker met dit natte weer goed uitkijken waar je de voeten zet. Soms is het even droog, dan weer motregen, maar de route is prachtig.

van Peñaseita verder omhoog

van Peñaseita verder omhoog

af en toe rusten tijdens de klim

af en toe rusten tijdens de klim

Verder omhoog naar de pashoogte op 1.146 m.

naar de Puerto del Palo

naar de Puerto del Palo

mooi rotsig pad langs een beek

mooi rotsig pad langs een beek

Met nog een dikke 200 m klimmen voor de boeg bereiken we de autoweg, een Italiaanse op leeftijd komt ons vanaf de berg tegemoet lopen. We vragen of er iets aan de hand is. Ze durft niet verder, het pad omhoog is erg smal en het wordt steeds mistiger, zodat ze liever via de weg gaat. Wij besluiten wel omhoog te klimmen. Jacques is veel sneller dan ik, op gegeven moment verdwijnt hij uit zicht. De route is echter goed aangegeven en ondanks de mist goed te vinden, ook geen overdreven smalle paden langs een afgrond of zo. Totdat we bij een soort veld komen, volgens mij geven de routeaanduidingen aan dat ik hier dwars overheen moet. Een eindje verder, aan de andere kant van het veld, staat weer een routepijl bij een paadje, dat volg ik verder omhoog tot ik boven op de bergkam kom. Daar staat Jacques ook, enigszins ongerust, hij had de aanduiding over het veld gemist en is via een ander paadje boven gekomen. Daar had hij twee pelgrims gevraagd of ze mij gezien hadden, gepasseerd waren, nee. Maar goed, we zijn er weer.
Hier boven regent en waait het behoorlijk, onaangenaam weer. We gaan maar direct de afdaling in, op weg naar Montefurado.

afdaling naar Montefurado

afdaling naar Montefurado

Hoewel er in Montefurado niets te halen is, schuilen we even onder het afdakje van een kapelletje om iets te eten en drinken. Hier maken we kennis met Fransman Xavier en Duitse Barbara.

schuilkapel in Montefurado

schuilkapel in Montefurado

Nog ruim 4 km tot Lago, daar krijgen we in Bar Casa Serafín eindelijk een bakkie koffie en een broodje. Meteen maar een cola erbij voor de dorst. Nog 4 km in lichte regen tot Berducedo, dan hebben we deze korte maar zware etappe gehad. Om 13.45 uur zijn we hier, de laatste herberg in het dorp hebben wij geboekt, Camin Antiguo. Volgens onze gids duur en de eigenaresse vaak onvriendelijk. Duur kan, de (erg mooie) kamer met mooie badkamer kost € 60 inclusief ontbijt, de eigenaresse is vriendelijk, maar zakelijk. Credencial en ID inleveren totdat er betaald is, we krijgen kranten voor onze natte schoenen, en een eigen droogrek voor onze natte kleren.
Na de vaste prik lopen we terug het dorp in naar Bar Marques, het is inmiddels droog. Hier eten we een lekker middagmaal, Jacques regelt via booking.com een kamer in Fonsagrada voor overmorgen, ik probeer voor morgen bij de jeugdherberg in Castro een paar bedden te regelen. Dat lukt pas later, dan hebben we zekerheid van een bed voor
€ 13 p.p., met de mogelijkheid tot avondeten voor € 9 en ontbijt voor € 3.
Bij de andere herberg waar Xavier slaapt drinken we samen met hem nog een koffie.

NAAR DE VOLGENDE DAG                         TERUG NAAR ETAPPESCHEMA

Camino Primitivo, dag 6: Berducedo – Castro 25 km

Zaterdag 20 augustus 2016

Goed geslapen, Berducedo is erg rustig ’s nachts. Na het ontbijt vertrekken we om 7.45 uur, direct de natuur in en de eerste 100 m omhoog. Vandaag wordt diep dalen en dan weer uit het dal klimmen:

lange afdaling en weer klimmen

lange afdaling en weer klimmen

De route van Berducedo naar Castro:

van Berducedo naar Castro

van Berducedo naar Castro

Prachtig weer, prachtige omgeving.

prachtig vertrek uit Berducedo

prachtig vertrek uit Berducedo

het voordeel van hoog lopen: uitzicht

het voordeel van hoog lopen: uitzicht

Op de top van 1.000 m gaan we weer 150 m omlaag naar la Mesa.

op weg naar La Mesa

op weg naar La Mesa

Vanaf la Mesa op 856 m gaan we weer pittig omhoog naar de top vóór Buspol op 1.051 m.

op weg naar Buspol

op weg naar Buspol

Vanaf de top gaan we iets omlaag naar Buspol, waar een kapel ligt op een prachtig uitzichtpunt.

kapel in Buspol

kapel in Buspol

kapel in Buspol

kapel in Buspol

Vanaf Buspol gaan we dalen, en niet zo weinig ook! Een pittige afdaling van 800 meter naar het stuwmeer (embalse) van Grandas de Salime, met de stuwdam in de Río Navía, al van grote hoogte zichtbaar.

uitzicht op het stuwmeer van Grandas de Salime

uitzicht op het stuwmeer van Grandas de Salime

20160820_094146

Uitzicht op stuwmeer van Grandas de Salime

de stuwdam komt in zicht

de stuwdam komt in zicht

Na ruim 13 pittige km’s omlaag staan we bij de stuwdam, althans, eerst een uitkijkpatform dat we bij toeval ontdekken omdat een Spaans gezin met de auto stopt en er gaat kijken. Door een ijzeren poortje in een grote rots kom je er en heb je goed zicht op de dam.

stuwdam vanaf het uitkijkplatform

stuwdam vanaf het uitkijkplatform

terugblik op het uitkijkplatform

terugblik op het uitkijkplatform

We blijven even kijken op de stuwdam, maar krijgen erg veel zin in een koffie, cola en broodje. Aan de andere kant een stukje omhoog ligt een hotel/restaurant met uitzichtterras.

het hotel/restaurant met uitzichtterras

het hotel/restaurant met uitzichtterras

Hier op het terras van hotel Las Grandas is het goed zitten, prachtig uitzicht en een lekkere bocadillo met tortilla francesa. We nemen een lange pauze, moeilijk loskomen van deze plek. Dan weer 5 km tot de plaats Grandas de Salime, onderweg blijven we over de schouder het stuwmeer lange tijd zien.

terugblik op het stuwmeer

terugblik op het stuwmeer

nog hoger, weer terugblik op hotel met stuwmeer

nog hoger, weer terugblik op hotel met stuwmeer

Grandas de Salime ligt op 600 m hoogte, dus we blijven flink klimmen. Onderweg ook nog een blik op een andere poot van het stuwmeer.

andere poot van het stuwmeer

andere poot van het stuwmeer

In het leuke centrum van Grandas de Salime strijken we neer op een terras bij de kerk voor een cola en een magnum.

terras in Grandas de Salime

terras in Grandas de Salime

We maken ons op voor de laatste 5 km naar de jeugdherberg in Castro. Ik heb Jacques al gewaarschuwd: jeugdherberg, dat betekent jongelui, dus geen alcohol, geen biertje na de etappe.Om 15.30 uur zijn we er, op een kamer met 2 stapelbedden mogen wij de onderste bedden hebben. En onze zorgen zijn voor niets geweest, we kunnen lekker ons verdiende biertje drinken op het terras.

terras voor jeugdherberg in Castro

terras voor jeugdherberg in Castro

De herberg is wat primitief, maar de vrijwilligers erg vriendelijk. We mogen onze was afgeven voor machine en droger, € 3 elk. Na de douche e.d. gaan we lekker buiten zitten om dagboek te schrijven, koffie drinken, route morgen bekijken e.d. Op gegeven moment kom ik terug op onze kamer, ligt mijn hele (onder)bed vol met spullen van een ander, terwijl er toch duidelijk diverse spullen van mij liggen. Er zijn 2 Poolse meiden gearriveerd, en zonder verder te kijken heeft een haar rugzak omgekeerd en bijna alles op mijn bed en de vloer ervoor gekieperd. Dus, alles eraf en op het bovenbed gekieperd. Meteen maar mijn bed opgemaakt met het meegekregen laken en een deken. Later de betreffende jongedame duidelijk gemaakt dat het onderbed bezet is, mogelijk heeft ze door vermoeidheid het niet in de gaten gehad.

We hebben bij binnenkomst geboekt voor het gezamenlijke pelgrimsmenu, aan een grote tafel zitten we samen met Spanjaarden en Italianen. Een paar spreken ook een beetje Engels, toch gemakkelijker. Het menu van groentensoep, Merluza met aardappel en Viennetta na is goed. Na het eten even een rondje door het dorp, stelt weinig voor. Terug bij de herberg begint er een lokale gaitaband te spelen, zaterdagavond natuurlijk. Leuk, duurt een uurtje, daarna gaan ze zelf eten.

lokale Gaitaband speelt bij de jeugdherberg

lokale Gaitaband speelt bij de jeugdherberg

gaitas en slagwerk

gaitas en slagwerk

Jacques en ik drinken binnen nog een whisky als nachtmutsje, bijzonder dat dit hier in Spanje wel kan in een jeugdherberg.

NAAR DE VOLGENDE DAG                         TERUG NAAR ETAPPESCHEMA

Camino Primitivo, dag 7: Castro – Fonsagrada 20 km

Zondag 21 augustus 2016

Na een gezamenlijk ontbijt in de herberg gaan we om 7.45 uur de deur uit. Vandaag slechts 20 km met het nodige klimwerk, maar Casa Manolo in Fonsagrada is al geboekt dus we kunnen zorgeloos op pad. Zoals je ziet mogen we eerst naar de Alto del Acebo:

van Castro naar Fonsagrada

van Castro naar Fonsagrada

Zo te zien op de profielkaart zit er geen kilometer vlak bij:

van Castro naar Fonsagrada

van Castro naar Fonsagrada

Het belooft een mooie, warme dag te worden, heldere lucht zonder enig wolkje.

wij op 700 m, de wolken in het dal

wij op 700 m, de wolken in het dal

de zon gaat meedoen

de zon gaat meedoen

We klimmen verder naar Peñafuente, het blijft genieten van het schouwspel dat het dal biedt.

op weg naar Peñafuente

op weg naar Peñafuente

Na 3 kwartier vindt ook Jacques dat met het geklim plus de zon het jack uitkan, ik start vrijwel elke ochtend in mijn polo.

klimmen + zon = warm

klimmen + zon = warm

Nog een klein stukje naar de Alto del Acebo op 1.122 m, waar op de bergkam strategisch windturbines zijn geplaatst.

verder naar de Alto del Acebo

verder naar de Alto del Acebo

stevig klimmen

stevig klimmen

windturbines op de bergkam

windturbines op de bergkam

Op de Alto del Acebo ligt de grens tussen Asturia en Galicia, vanaf nu zullen de schelpen met de open kant in de juiste richting wijzen.

grenspaal tussen Asturias en Galicia

grenspaal tussen Asturias en Galicia

Na de top komen we in Acebo, dat bestaat uit één huis, tevens de bar. Hier nemen we een koffie en een bocadillo met kaas en tomaat.

bar in Acebo

bar in Acebo

Xavier treffen we hier ook weer, mogelijk voor het laatst. Hij loopt vandaag naar Padrón en gaat morgen met de trein terug naar San Sebastián, waar hij begonnen is met de camino en waar zijn auto staat. Vandaar rijdt hij terug naar Bretagne.
We gaan verder richting Fonsagrada, de route blijft mooi, geaccidenteerd, maar niet te lastig.

mooie route naar Fonsagrada

mooie route naar Fonsagrada

Voor Silvela staan in een schuur bij een boerderij automaten met frisdrank en versnaperingen, zelfs een met enkele drogisterij-artikelen. Een Poolse jongen waarschuwt ons dat de cola-automaat niet werkt, heeft hem een euro gekost. Wij houden hier even pauze en eigenwijs als ik ben probeer ik toch een colaatje te trekken. Helaas, de euro blijft vrij bovenin hangen. In de schuur hangt een briefje in het Spaans om je bij storingen te melden bij het huis, dus dat doe ik. Het echtpaar loopt mee en gaat met de machine aan de gang. Reparatie volgt, Jacques en ik krijgen ieder een cola. Zodra we de Poolse jongen terug zien kunnen we hem zijn euro terug geven.
Na Silvela passeren we een kapel.

kapel bij Silvela

kapel bij Silvela

Om 13.15 uur zijn we bij Casa Manolo in Fonsegrada, in het gebouw ernaast krijgen we een goede kamer met eigen badkamer op de 2e verdieping. We draaien de volgorde om en gaan eerst douchen en kleren wassen, dan naar de bar beneden voor een biertje. Aan de eigenaar vragen we of hij weet, of er in Cádavo-Baleira hostals zijn, want booking.com geeft hier niets aan. Ja, hij kent er twee, van een ligt zelfs een reclamebriefje op de bar. Hij wil wel voor ons bellen naar Eligio. Zo geschiedt, voor € 35 krijgen we daar een kamer.

We lopen het centrum in, op de 1e verdieping van Pulpería Cantábrico, waar het erg vol zit, neemt Jacques een zalmsalade en ik pulpo, lekker. Met een wit wijntje erbij en een ijscoupe na verwennen we ons goed.
Om 19.45 uur eten we in ons hostal een pelgrimsmenu voor € 9: ensalada mixta, salmon con patatas, flan. Barbara uit Würzburg sluit zich bij ons aan en eet ook het menu. Voedzaam, maar niets bijzonders. Om 21.30 uur op een oor.

NAAR DE VOLGENDE DAG                         TERUG NAAR ETAPPESCHEMA

Camino Primitivo, dag 8: Fonsagrada – Cádavo-Baleira 24 km

Maandag 22 augustus 2016

Vandaag loopt onze route van Fonsagrada naar Cádavo-Baleira:

van Fonsagrada naar Cádavo-Baleira

van Fonsagrada naar Cádavo-Baleira

En net als gisteren zit er niks vlaks tussen:

van Fonsagrada naar Cádavo-Baleira

van Fonsagrada naar Cádavo-Baleira

Als we na ons ontbijt nog vóór 7.30 uur buiten komen is het nog niet geheel licht. Fonsagrada uit is simpel, en via een afdaling komen we snel in buurdorp Padrón, dat we via een bospad verlaten.

bospad na Padrón

bospad na Padrón

Geleidelijk aan komen we wat hoger, met de nevel in het dal en de opkomende zon krijgen we een mooie terugblik op Padrón.

terugblik op Padrón

terugblik op Padrón

We klimmen verder richting Montouto, tot het punt op 1.030 m hoogte waar een oude pelgrimsherberg met bijbehorende kapel gerestaureerd wordt. Hier houden we een korte pauze en genieten van het uitzicht.

rust na Montouto

rust na Montouto

Dan gaan we ruim 300 m dalen tot Paradavella, waar een bar moet zijn. De route blijft mooi, het weer uitstekend.

op weg naar Paradavella

op weg naar Paradavella

Bij de bar in Paradavella, Casa Mesón, nemen we koffie en een bocadillo met kaas en tomaat, buiten op het terras. Barbara komt bij ons zitten, en begint kort erna spontaan te huilen. Is al 2 dagen bang om alleen te wandelen, maar kan niet goed verklaren waarom. Ze heeft vaker camino’s gelopen, dus waar dit vandaan komt? Er zijn genoeg pelgrims aanwezig op deze route, dus geregeld tref je anderen. Fysiek is er evenmin een probleem. Jacques biedt haar aan met ons mee te lopen, nadat ik aangegeven heb hiermee geen probleem te hebben.
Na de pauze krijgen we wat fysieke ups en downs tot voorbij Degolada, dan begint er een behoorlijke steile klim naar A Lastra, ongeveer 135 m hoogteverschil in 800 m afstand, gemiddeld 16% stijging. Tussendoor maar even een adempauze, Barbara trakteert op cola.

adempauze tijdens de klim naar A Lastra

adempauze tijdens de klim naar A Lastra

Na A Lastra klimmen we nog eens 150 m tot de Alto de Fontaneira op 936 m, maar dat gaat gemoedelijker.

vanaf Alto de Fontaneira omlaag naar Cádavo-Baleira

vanaf Alto de Fontaneira omlaag naar Cádavo-Baleira

Om 14.10 uur lopen we Cádavo-Baleira in, bij de gemeentelijke herberg staan meerdere pelgrims met rugzak. De 22 bedden zijn al bezet, ze kunnen wel in de sporthal ondergebracht worden. Onze gids vermeldt “zoek een bed uit bij aankomst en wacht tot er ’s avonds iemand komt innen en stempelen”, er staat niet bij wat je moet doen bij grote drukte. Wij lopen slechts 50 m verder naar Bar/Hostal Eligio en checken in voor onze kamer. Eerst een biertje voor mij en een agua sin gas voor Jacques, die heeft besloten tot de aankomst in Santiago geen alcohol meer te nuttigen. Dapper. We kopen meteen een grote fles water voor morgen naar Lugo, 30 km en 37°. We hebben geen idee waar Barbara een plekje gaat vinden, ze is doorgelopen.
De kamer met eigen badkamer is eenvoudig maar prima, de was kan in de tuin op een waslijn en is in een zucht droog met deze hitte. Beneden in de bar eten we een aardappel/groenteschotel, de eigenaresse biedt aan te bellen met Albergue A Nave de Ferreira in Ponte Ferreira. Zij spelt mijn naam als “Garry, como en Garry Potter”; Spanjaarden en de h uitspreken hè.

Na onze lunch lopen we het centrum in, bij de sporthal slapen enkel een paar Spaanse pelgrima; ze zijn er niet blij mee zeggen ze, maar ja, wat anders? Waar de overige pelgrims naartoe zijn? Misschien 8 km verder naar Castroverde?
Bij een supermercado kopen we wat fruit en mueslirepen, ons ontbijt voor morgen, omdat we wat vroeger willen vertrekken i.v.m. de afstand en de hitte. Rond 20 uur gaan we in onze hostal een menu eten: ham met meloen, en calamares als hoofdgerecht. Geen succes, maar de buik is weer gevuld.

NAAR DE VOLGENDE DAG                         TERUG NAAR ETAPPESCHEMA

Camino Primitivo, dag 9: Cádavo-Baleira – Lugo 30 km

Dinsdag 23 augustus 2016

Om 6 uur gaat de wekker, ai, een wekker op vakantie! Reden is de afstand vandaag en de verwachte warmte, en weliswaar niet al te heftige klimkilometers, maar wel een geaccidenteerde route:

na eerst een klim geleidelijk aan omlaag naar Lugo

na eerst een klim geleidelijk aan omlaag naar Lugo

van Cádavo-Baleira naar Lugo

van Cádavo-Baleira naar Lugo

Om 6.40 uur gaan we via de achteruitgang naar buiten en lopen de trappen af naar het plein beneden, waar Barbara al staat te wachten. De eerste 3 kwartier lopen we in het donker, met behulp van een zaklamp is dat redelijk te doen. Dan komt de zon ons helpen.

zonsopkomst na Cádavo-Baleira

zonsopkomst na Cádavo-Baleira

Na 6 km komen we aan bij de kerk in Villabade.

kerk Villabade

kerk Villabade

Nog eens 2 km verder komen we bij een bar in Castroverde, waar we koffie met een grote bocadillo nemen. De helft gaat op, de andere helft mee in de rugzak.

bar/pastelería in Castroverde

bar/pastelería in Castroverde

Het klimmen valt vandaag mee, na Cádavo-Baleira 100 m hoogteverschil, en na Castroverde een kort pittig stukje omhoog. Kort voor Souto de Torres staat een wegkruis met Christus- en Jacobusbeeld.

wegkruis bij Souto de Torres

wegkruis bij Souto de Torres

De overige 20 km naar Lugo zijn niet echt spectaculair. Gelukkig staan in een overdekte schuur bij Gondar frisdrankautomaten met tafels en stoelen, goed voor een koude cola en de rest van mijn bocadillo.

op weg naar Lugo

op weg naar Lugo

Dan de laatste 13 km naar Lugo, het begint echt warm te worden. Met Lugo in zicht dalen we eerst een behoorlijk stuk, om dan weer flink te mogen klimmen om via de Porta de San Pedro het oude centrum in te lopen. Ondanks onze vermoeidheid, de hitte en de drukte van de grote stad zijn we onder de indruk van de geheel intact zijnde stadmuur van 2,1 km en de oude straten. Om 13.45 uur stoppen we in het centrum op een terrasje in de schaduw voor cola en bier. Het laatste stuk naar ons verblijf in Roots & Boots loopt dwars door het centrum, en via de Puerta de Santiago weer het centrum uit naar beneden.

Puerta de Santiago

Puerta de Santiago

Als we vanavond terug willen naar het centrum mogen we dus weer flink omhoog. 400 m buiten de stadsmuur ligt bij de Río Miño hostal Roots & Boots.

Roots & Boots, Lugo

Roots & Boots, Lugo

Beneden in de bar is het heerlijk koel, maar onze kamer ligt op de 3e verdieping, de zolder. Bloedheet, zeer basaal, wel een eigen “badkamer”, maar voor € 14 p.p. mag je niet veel eisen. Na de hete douche even op bed, direct in slaap. Dan naar beneden wat eten, mijn lijf schreeuwt erom. Een broodje hamburger en een La Trappe om het weg te spoelen. Een lekker schepijsje na. Ook onze was afgegeven, wordt vanavond boven gebracht. Ondanks de hitte gaan we om 18.45 uur naar het centrum, waar rond deze tijd druk geflaneerd wordt.

kathedraal Lugo

kathedraal Lugo

in de kathedraal

in de kathedraal

Jacques bij de kathedraal

Jacques bij de kathedraal

Dé plek om te zitten is op een van de terrasjes aan de Praza Maior, met het gemeentehuis aan een uiteinde van het plein. We drinken een alcoholvrij biertje en een flesje water, € 10. meteen weer de prijzen van de grotere toeristische Spaanse stad.

gemeentehuis aan de Praza Maior

gemeentehuis aan de Praza Maior

Nadat we genoeg gezien hebben in de stad wandelen we terug naar Roots & Boots, eerst ertegenover nog even de oude brug over de Río Miño op.

brug over de Río Miño bij Roots & Boots

brug over de Río Miño bij Roots & Boots

Bij Roots en Boots heerst een gezellige drukte op de volle terrasjes aan de voet van de brug, we blijken er later met slapen geen last van te hebben. Morgenochtend beneden maar naar de was vragen, ik val ondanks de warmte als een blok in slaap.

NAAR DE VOLGENDE DAG                         TERUG NAAR ETAPPESCHEMA